To do…
Column: Peter van Vleuten
Gepubliceerd: 30 juni 2023
Iedereen die één of beide ouders heeft verloren, zal dit bekend voorkomen. In de nasleep van afscheid en uitvaart dient zich het moment aan van opruimen en uitruimen. De fase van je een weg banen door nagelaten spullen. Die variëren van onbelangrijk en zelfs onbenullig tot emotioneel waardevol.
Deze week hebben mijn broer en ik de eerste inventarisatie maar eens gedaan. Nou zal die zwerftocht door herinneringen niemand in de koude kleren gaan zitten, maar daar komt in ons geval nog bij dat onze vader een bewaarder was. Een verzamelaar, een archivaris, een museoloog. Op het dwangmatige af.
Denkt u daarbij niet aan opgestapelde hoeveelheden troep in de gang, in de meterkast of de kelder. Chaos kende mijn vader niet. Alles, maar dan ook werkelijk álles, zit keurig in mappen, dozen, kistjes, koffertjes, blikjes, ordners, kratten, enveloppen, laatjes en kastjes. En die zijn dan stuk voor stuk bestickerd en van kleuretiketten voorzien met opschriften en nummeringen. ‘Knipsels voorjaar 1974’, ‘Kindertekeningen I’, ‘Kindertekeningen II’, ‘Correspondentie Jubileumcie’, ‘Kopieën Schilderclub’, ‘Kiva, jrg 1967 t/m 1971’, ‘Kiva, jrg 1972 t/m 1976’, enzovoort, enzovoort. Bovendien zien we in elke map of doos een bijgevoegde lijst, met de hand gemaakt, waarin de gehele inhoud wordt beschreven en een legenda van de gebruikte coderingen. Meestal zit daar ook nog een fotokopie bij van diezelfde lijst, bedoeld om in weer een andere map te bewaren. Dat noteerde hij dan op een ‘to-do’-lijst, om op een later moment te doen. ‘Nog opbergen’ staat er dan boven.
En foto’s. Bergen en nog eens bergen foto’s. Maar ook dia’s, banden, films, video’s en cassettes. Sepia-bruine foto’s van mijn overgrootvader in tropenuniform met witte helm, op een theeplantage in ‘Indië’. Zwart-witte kiekjes met witte ribbelranden van een (per vergissing) platgebombardeerd Bezuidenhout in Den Haag, plaatjes van mijn vader in rokkostuum tijdens een gala van het studentencorps. En alles van duiding voorzien, jaartallen en namen.
Het wordt een monnikenwerk. Want hoe goed gerubriceerd alles ook is, we móeten het toch bekijken. Wat mijn vader in 1974 kennelijk een belangwekkend krantenartikel vond, is nu wellicht niet meer relevant. Maar tussen al die knipsels kan zomaar een historisch bericht zitten, waar we met de ogen van vandaag heel anders naar kijken.
‘Leuk voor later’, lichtte mijn vader zijn verzameldrift vaak toe, als we hem weer eens vroegen wat hij toch in hemelsnaam wilde met al dat verzamelen. Maar nu ís het later en moeten wij beslissen wat er leuk of belangrijk is, hij niet meer. We doen dat wel met hem indachtig, want hoewel er niets van werkelijk financiële waarde tussen zit, hij heeft er zoveel tijd, liefde en aandacht aan besteed dat we er alleen al daarom niet achteloos mee om kunnen en willen gaan. Maar mán, wat een klus.
Ik heb goddank die verzamelwoede niet van mijn vader geërfd. Al moet ik wel zeggen dat ik opeens met andere ogen kijk naar al die elpees die ik maar niet weg wilde doen. Daar moet ik echt eens doorheen. Misschien een lijstje maken van wat er allemaal in die kratten zit. Dat de originele vinylversie van Springsteen’s ‘Darkness on the Edge of Town’ bewaard moet worden, spreekt voor zich. Maar ‘Zomerhits 1978’? Dat kan ik mijn kinderen toch niet aandoen?
Gauw maar een ‘to-do’-lijstje maken.