Spektakelstuk…
Column: Kraantje
Gepubliceerd: 23 september 2022
‘Fascinerend, ik heb er geen andere woorden voor, ik kom er eerlijk voor uit, ik heb gebiologeerd alles gevolgd. Vanaf het moment van de aankondiging tot en met de publiekelijke steunbetuigingen vanuit alle lagen van de bevolking en vanuit de hele wereld, alles was opmerkelijk. Er was nog iets wat me opviel; de choreografie. Vanaf het allereerste moment tot en met de laatste minuten, elke openbare gebeurtenis, elk detail, ontvouwde met zich met ontelbare, formele gechoreografeerde handelingen. Alsof je niet naar een uitvaart maar naar een langdurige theatervoorstelling keek.’ ‘Ja, ze hebben misschien niet de meest verfijnde keuken, maar oog voor theater en speltakel hebben ze wel. Er schijnt trouwens dertig jaar aan voorbereidingen te zijn geweest.’
‘Vanaf het begin, bij de wake, toen de bewakers hun posities rondom de praalbaar innamen, alle bewegingen waren tot in detail uitgedacht. Ook de geraffineerde decors en prachtige kostuums deden denken aan een ballet, we zagen kastelen, fraai gedecoreerde zalen, prachtige onpraktische kostuums vol brokaat, verguldsels, broeken, glimmende epauletten, kokardes en helmen, waarvan sommigen zelfs met zwanenveren waren versierd.
En dan de marsen, de ontelbare regimenten zowel te voet en te paard, allen liepen zij in volstrekte harmonie, 75 stappen per minuut op de maat van de muziek van een militaire band die ook in gelijke tred bleef. Marcherend door straten, hoeken omlopend, onder bogen door, als een corps de ballet, met leden die behendig op elkaar zijn ingespeeld, die opgingen in geometrische patronen en elkaar blindelings wisten te vinden, het was van begin tot eind een visueel spektakel van jewelste.’
‘En wat een prachtige symboliek, het verwijderen van de kroon, gouden bol en de scepter, het breken van de staf door de Lord Chamberlain, de hoogste ambtenaar van het koninklijke huis, als teken dat een koninklijk tijdperk ten einde is. De Engelsen mogen nog in de waan verkeren dat ze een wereldmacht zijn en hebben veel eigenaardige gewoonten, maar hun gevoel voor pracht en praal en het theatrale is ongeëvenaard. Al was er wel af en toe een dissonant, op dit soort momenten zijn ze letterlijk een verenigd koninkrijk.’
‘Zet dat eens af tegen de beelden en choreografie van de vergelijkbare hedendaagse “Ballet Russes”. Voor een groot deel bestaand uit armere pummels uit de buitenstedelijke gebieden. Wiens uniformen, schoeisel en wapenuitrusting van allerbelabberdste kwaliteit is. Als ze al wat fatsoenlijks hebben, is het of zelf gekocht of bij elkaar gejat. De grote militaire parade die altijd op 9 mei wordt gehouden, was dit jaar schraler dan in voorgaande jaren.
Daarnaast denkt Rusland niet alleen dat het net zo groots was als in voorbije eeuwen, als je kronieken uit 1799 over de invasie van Noord-Holland leest, lijken de beschrijvingen van Russische soldaten in al die tijd niet sterk veranderd, behalve dat ze nu over moderner wapentuig beschikken. Leverde kritiek op de uitvoering eerst een enkeltje naar Siberië op, sinds kort wordt het een enkeltje richting het front in Oekraïne.
Het elitedeel van de Ballet Russes verblijft overigens liever in Zwitserland, Cyprus of Dubai dan dat ze op het toneel in Moskou moeten verschijnen, laat staan aan het front.
‘Dan is het Nederlandse ballet van de derde dinsdag in september toch eigenlijk wel een toegankelijker evenement. We maken ons geen illusies meer over hoe groots we ooit waren, de gouden koets blijft wegens koloniale smetten binnen de stal. En al werd er luidkeels boe geroepen, de daders hoefden niet te vrezen voor een enkeltje veenkoloniën.
Minpuntje is wellicht dat we voor het theatergezelschap de komende jaren meer mogen betalen.’ ‘Als je het alternatief bekijkt, weet ik niet of dat nou zoveel beter zou zijn. Als we een gekozen staatshoofd zouden hebben, zijn de keuzes op dit moment onder andere: Thierry met potsierlijke kretologie om te shockeren, Geert met z’n ondiplomatieke uitingen, Sigrid die de warmte van een driesterren vrieskist uitstraalt, Mark met zijn hoodie en gympies, Wopke met z’n hipsterbaardje. Zijn dat de staatshoofden die we willen? En wat de kosten betreft, om de zoveel jaar zou de residentie moeten worden verbouwd en vernieuwd. Laat Willem gewoon zitten, hij is niet politiek en hoeft niet bezig te zijn met zijn bestaan na zijn staatshoofd-carrière, dat ligt gewoon in de grondwet vast.’