Deel

advertentie

Rokende mannen

Column: Kraantje

Rokende mannen

‘Waar zijn de tijden gebleven dat een universiteit een baken van verlichte geesten en verdraagzaamheid was? Toen kritisch denken niet vergezeld ging van een trigger warning; een aankondiging dat de informatie die je gaat ontvangen weleens als shockerend kan worden ervaren. Als studenten literatuur een tekst moeten lezen waarin iets staat dat onder het wetboek van strafrecht valt, wordt er een trigger warning bijgeplaatst, stel je voor dat je zomaar wordt geconfronteerd met de botte, harde realiteit van zware delicten.

Kregen universiteiten vroeger het verwijt dat zij studenten afleverden die in ivoren torens leefden, tegenwoordig lijken ze hofleveranciers van “sneeuwvlokjes” te zijn. Niet vanwege de kleur van studenten, maar omdat ze bij de minste of geringste confrontatie met de realiteit van alledag verzwolgen dreigen te worden in hun gevoelens van gekwetstheid.
Zo leidde deze week een schilderij tot grote grieven. Het groepsportret uit 1976 dat de ophef veroorzaakte, beeldde het College van Bestuur van de universiteit van Leiden uit: zes blanke (witte) mannen, zittend in een groep waarbij een aantal rookwaar in de mond heeft.
De gekwetste werd met het schilderij geconfronteerd tijdens een bijeenkomst in het iconische Academie Gebouw in Leiden en tweette: “Ik had vandaag een bijeenkomst in de zaal en voelde mij niet zeker over het signaal dat ik ervan kreeg… heeft dit schilderij niet een ironische of enigszins kritische noot ernaast nodig?”

‘Ik vernam dat een van de geportretteerden tijdens de Tweede Wereldoorlog ondergedoken heeft gezeten en ook de vader van Job Cohen was. Wat de goede man heeft gedaan om iemand te kwetsen, is mij een raadsel. Het is maar goed dat het een promovenda in politicologie betreft, en niet in kunst- of gewone geschiedenis, anders zou ik me ook ernstige zorgen over de staat van het hoger onderwijs maken.’

‘Nou dat doe ik zeker, een hoogleraar criminologie deed er nog een schepje bovenop:  “Ik heb het grootste deel van mijn carrière in de academische wereld doorgebracht in kamers met mannen en schilderijen van mannen. Bovendien heb ik een hekel aan de rook, ook al is het maar geschilderd.” Zelfs de minister van SZ&W, Carien van Gennip, bemoeide zich er tegenaan: “als dit de bestuurskamer is waar je wordt ontvangen en er heerst daar een sfeer van rokende, witte mannen die de dienst uitmaken, dan klopt het niet en begrijp ik dat je daar aanstoot aan neemt”. Toen vervolgens het schilderij werd verwijderd, waren de critici in hun nopjes, de negentigjarige kunstenaar daarentegen was verbijsterd. Het schilderij geeft volgens hem een tijdsbeeld weer, roken in het openbaar was heel gewoon, en besturen bestonden in de jaren zeventig nou eenmaal voornamelijk uit mannen.
Als je begint met het weghalen van schilderijen omdat ze als kwetsend kunnen worden ervaren, waar houdt het dan op? Gaan we de naakten van Rubens weghalen of bedekken omdat men er aanstoot aan kan nemen, zijn ze body positive of voer voor fat shaming? Moet de Nachtwacht weg, omdat het onwenselijk is dat burgers een gewapende militie vormen? Hebben de nabestaanden van Aris Kindt in de Anatomische les van dr. Tulp wel toestemming gegeven voor het beeldrecht van zijn dode lijk? Zijn de stillevens van dode vissen en wild niet te confronterend voor dierenactivisten? En triggeren het Melkmeisje of de Kaasdragers niet veganisten?’

‘Als historisch besef tegenwoordig betekent dat een nieuwe beeldenstorm of culturele revolutie plaats moet vinden, dreigen we een deel van het verleden niet alleen  te willen verdoezelen maar ook ontkennen. Het is angstaanjagend dat realiteitszin wordt vervangen door wensdenken, terwijl kritisch denkvermogen essentieel is om desinformatie en nepnieuws te bestrijden juist in het huidige versnipperde media, Metaverse, Twitter, Instagram en TikTok universum.’

Wie zijn geschiedenis niet kent, is gedoemd haar te herhalen; dat lijkt me nu een belangrijkere opdracht aan de politiek en het hoger onderwijs dan het weghalen van een afbeelding van een stel rokende mannen.

advertentie

Meer 'Columns':

Wie A zegt, zegt ook BBB, BBC en BDT!

17 maart 2023

Column: Rob van de Pas

Waar zal ik het deze keer over hebben ? Over de eclatante verkiezingsoverwinning van Sweet Caroline van der Plas en haar Boer-Burger-Beweging (BBB), de algemene ledenvergadering van de Bewonersvereniging Bergen Centrum (BBC) of Behoud De Taverne (BDT)?

Plein

17 maart 2023

Column: Kauw

Als ik hoog vlieg en ik zie alleen daken en wegen dan weet ik het weer: wat maken de mensen zich druk.

Vrouwen dag

10 maart 2023

Column: Kraantje

‘Heb jij Vrouwendag gevierd?’ ‘Vrouwendag? Moet je tegenwoordig niet van mensen met een baarmoederdag of dubbel XX chromosoom-mensendag spreken?

Kies mineur…

10 maart 2023

Column: Peter van Vleuten

“Muziek is overal om je heen”, zei songwriter-zanger Ruben Hein een paar maanden geleden in een masterclass die we bij de Songwriterschool hadden georganiseerd.

Stichting TIMBY i.o.

3 maart 2023

Column: Rob van de Pas

Nou, het is gebeurd hoor! Ik ben bij de notaris geweest voor de oprichting van Stichting TIMBY i.o.. Samen met wat dorpsgenoten gaan we in het bestuur zitten en ons sterk maken voor het behoud van die 11.000 dennenbomen in ons duingebied.

Woke…

3 maart 2023

Column: Kauw

Ik zit in de boom vlak bij een bankje in het Hertenkamp na te genieten van een lekkere homp brood.

GVD

24 februari 2023

Column: Peter van Vleuten

Ik moet u even waarschuwen. In dit stukje komen misschien wat woorden of opvattingen voor waar u wat moeite mee heeft.

Hoog(st) gevoelig

24 februari 2023

Column: Kraantje

‘Ruim 108 miljoen euro, dat is de voorlopige opbrengst van de acties van giro 555 voor de verwoestende aardbevingen in Turkije en Syrië.

Nimby time… het houdt maar niet op!

17 februari 2023

Column: Rob van de Pas

Afgelopen week zat ik in LadyPapa naast een voormalige hotemetoot uit het bedrijfsleven.

Bovenstebeste Poeziëboom…

17 februari 2023

Column: Kauw

“Hoe was dat om met 70.000 ton in de lucht te hangen en drie meter naar links verplaatst te worden?"

Gecremeerde kroket kebap

10 februari 2023

Column: Kraantje

‘De winter was van korte duur deze week. Maar toch moest ik weer ’s ochtends de ruiten krabben en op mijn thuiswerkdag een extra dikke trui en skisokken aantrekken wilde ik in mijn tandje lager verwarmde huiskamer het aangenaam hebben.

Aiaiaiai…

10 februari 2023

Column: Peter van Vleuten

De ontwikkelingen in kunstmatige intelligentie (AI) zorgen voor een revolutie in de kunstwereld. In kunstenaarsdorp Bergen in Noord-Holland, waar de kunstgeschiedenis van de Bergense School nog steeds een belangrijke rol speelt, zal dit niet anders zijn. Museum Kranenburgh, dat bekendstaat om zijn collectie van de Bergense School, zal waarschijnlijk ook worden beïnvloed door deze ontwikkelingen.

Polarisatie 2.0 in Bergen?

3 februari 2023

Column: Rob van de Pas

Sinds enkele weken wordt Nederland door SIRE geattendeerd op een toenemende polarisatie, het wij-zij-denken, in onze samenleving. Ook in Bergen lijkt dat fenomeen steeds meer gewicht te brengen in dagelijkse discussies over sociale, maatschappelijke en politieke zaken. Of valt het allemaal wel mee?

Onze stem…

3 februari 2023

Column: Kauw

Het was zo gebeurd, ik zat op het mandje van een scootmobiel en toen kreeg ik een pets. “Wegwezen kauwtje, dat stokbrood willen wij graag thuis opeten”, dat bleek de hand van een echte oude Bergenees te zijn, Anna.

Je mag ook niks meer zeggen

27 januari 2023

Column: Kraantje

‘Wat is het toch treurig gesteld met het kennisniveau van de huidige jeugd. Bij de slimste mens blijkt een groep late twintigers, die de status van BN’er hebben bereikt door te kunnen acteren, zingen en of influencen niet te weten wie Salman Rushdie is. Maar dat is toch geen BN’er, dat kun je hen niet kwalijk nemen.’

Metathesiofobie: de angst voor veranderingen!

20 januari 2023

Column: Rob van de Pas

Vorige week mocht ik in het kader van mijn opleiding ‘provocatieve coaching’ een masterclass bij professor Erik Scherder ervaren.

Parkje…

20 januari 2023

Column: Kauw

Oei, een dame op haar fiets liet wat vallen. Ik natuurlijk vliegensvlug kijken of het iets om te eten was, ja, koekjes!

Familiezorgen

13 januari 2023

Column: Kraantje

‘Ben je de feestdagen goed doorgekomen? Je zei toch dat je er zo tegen op zag om noodgedwongen met je familie aan de kerstdis te zitten; met die oom die altijd teveel drinkt, en die achternicht die zich druk maakt of iedereen wel gelukkig is.’

Dat boek, dat komt er aan…

13 januari 2023

Column: Peter van Vleuten

Het is spijtig, maar we begrijpen het natuurlijk helemaal. Twee edities moeten we het zonder column van Peter doen, want hij heeft zijn volle aandacht en focus nodig voor het schrijven van zijn boek, dat naar verwachting dit voorjaar nog uitkomt.

13.000 bomen kappen? Van lotje getikt!

6 januari 2023

Column: Rob van de Pas

Een clubje tekentafelterroristen van de PWN wil ingrijpen in de Bergense natuur. Ze hebben vergunning aangevraagd bij de gemeente Bergen om 13.000 (!) bomen in onze duinen  te mogen kappen. 16,2 hectare bos slopen. Dat is 162.000 m2. Voor de beeldvorming: zo’n 35 voetbalvelden. Alsof je een neutronenbom gooit op het centrum van ons dorp.

Gemeentegrond…

6 januari 2023

Column: Kauw

Hoe zielig is de mens met al dat geknal. Wij scholen de laatste avond van het jaar in de bomen van de oude begraafplaats.

Kerstgedachte

23 december 2022

Column: Rob van de Pas

Mijn laatste column van dit jaar en dan ook nog in de sfeer van kerstmis, dan moet je wel even nadenken wat je gaat opschrijven. U kent het wel, vrede op aarde en een moment van (zelf)reflectie. Maar even géén gestrekt been onder de gordel of wat vileine draaien om de oren van sneuneuzen, wappies, complotdenkers, wokisten, Nimby’s of Tito’s.

Naastenliefde

23 december 2022

Column: Kauw

De vrieskou is gelukkig weer voorbij, want wij kauwtjes hebben namelijk moeite met ijs. Met je snavel prikt het niet lekker. Gelukkig hangen in zo’n periode wel veel mensen extra pinda’s, pindakaaspotten en vetbollen op. Daar komen wij dan massaal op af.

Trekschuit 2000

16 december 2022

Column: Peter van Vleuten

Zo langzamerhand belanden we in het staartje van het jaartje. Met alle gewoontes en tradities die daar bij horen. Nauwelijks is de Sint vertrokken of de kerstsfeer dient zich aan. En de afgelopen jaren hoort ook de Top 2000 tot de vaste decembertraditie.

Lekker Vet

16 december 2022

Column: Kraantje

‘Het is vreemd maar waar, verkeer in de bebouwde kom, zorgt steeds vaker voor gevaren. Je hoeft de krant maar open te slaan en je leest het ene na het andere bericht over een aanrijding tussen auto’s onderling, een auto met een fietser, een fietser met een brommer, fietsers onderling, het lijkt wel een nieuwe plaag waar we mee te maken hebben.’

Loempi!

9 december 2022

Column: Rob van de Pas

Weet u het nog? De bootvluchtelingen uit Vietnam. In de jaren 70 en 80 gevlucht voor de Vietnamese communisten.

Snelle actie

9 december 2022

Column: Kauw

De stenen rond de schoorsteen waarop ik graag zit, geven overdag net genoeg warmte af. Maar in de heldere nachten woelt de koude wind verbeten door het zilvergrijze dons van mijn nek.

Tring, tring… tring, tring..!

25 november 2022

Column: Rob van de Pas

Mijn mobiele telefoon met zijn klassieke beltoon schalt door mijn werkkamer.

Twee heren

25 november 2022

Column: Kauw

Ik vlieg over een stinkende schoorsteen en plotseling stort ik onwel neer. Ik lig versuft tussen twee auto’s. Wat ik nog kan bedenken is dat dit dus de laatste Kauw zal zijn.

Mooi en lelijk

18 november 2022

Column: Peter van Vleuten

‘Beauty is in the eye of the beholder’, zeggen ze zo treffend in het Engels. Oftewel: wat schoonheid is, bepaalt degene die kijkt. ‘Mooi’ is een subjectief begrip. En dat geldt dan omgekeerd ook: lelijkheid is al net zo subjectief. Daarom is het ook zo moeilijk om het met elkaar eens te zijn over wat mooi is en wat niet.

Dorpsplein Bergen. Een migrainedossier?

11 november 2022

Column: Rob van de Pas

In de 48 jaar dat ik nu woon, werk, relax, geniet en vooral leef in onze Heerlijkheid Bergen wordt er gesproken over de herinrichting van ons centrum. Het deel dat vroeger een spooremplacement was. Voor de stoomtram Bello naar Bergen aan Zee. Na het opheffen van de lijn Alkmaar – Koedijk – Bergen naar onze familiebadplaats moest ons centrum, het Plein en omliggende straten, een andere bestemming krijgen. Een uitdagende opdracht voor de politiek.

Bedelen

Column: Kauw

Sommige kauwen kunnen met hun schattige kraaloogjes een stukje koek scoren, ik ben niet goed in bedelen. Ik trippel liever tussen de stoeltjes door op zoek naar koekrestjes. Daar nippen twee oude heren van hun glaasjes.

Kappen!

4 november 2022

Column: Kraantje

‘Veertigduizend.’ ‘Veertigduizend wat?’ ‘Veertigduizend bezoekers schijnen er dit jaar weer naar ons mooie dorp te zijn gekomen om zich tien dagenlang onder te dompelen in kunst en cultuur.

Haakjes

4 november 2022

Column: Peter van Vleuten

Ik had deze week iets te vieren. Een dag na de zonovergoten Kunst10daagse ontving ik een uitgavecontract voor een heus boek. En ik voelde me opeens een beetje ook een Bergense kunstenaar. Want zeg nou zelf, een boek schrijven – dan hoor je toch bij de literaire inner circle van échte cultuurdragers

Partij Ons Dorp
close-link
Terug