Veilig zwemmen in zee, kan dat nog wel? Met lekker weer trekken we massaal naar de kust, maar dat gaat niet altijd goed. Steeds vaker lezen we berichten over de vele reddingsacties of zelfs verdronken badgasten. Het is dan ook niet gek als je je afvraagt of zwemmen in zee wel veilig is. Het is goed om te weten dat de zee risico’s met zich mee brengt, maar met deze tips kun je met een gerust hart het water in.

Veilig zwemmen in zee? 
Zwemmen in zee hoeft niet gevaarlijk te zijn. Sterker nog, als echte waterrat lig ik wekelijks in de Noordzee en ik ben nog nooit echt in de problemen geraakt. Het is echter wel belangrijk dat je onveilige situaties kunt herkennen en weet wat je moet doen als je er toch in terecht komt. Dat is niet altijd even makkelijk, want de grootste boosdoener, een mui, bevindt zich grotendeels onderwater.

Wat is een mui?
Voor de kust liggen in zee vaak zandbanken. Dit zijn plekken waar meer zand ligt en het water minder diep is dan daar om heen. Als er twee zandbanken naast elkaar liggen, krijg je tussen de zandbanken in een soort geul waar het water dieper is. Als het aflopend tij is (vloed geweest, het wordt eb) stroomt water van de kust weg de zee in. Bij de zandbanken kan het water niet weg en wordt als het ware de geul in ‘geduwd’. Dit is een mui. Muien kunnen overigens ook ontstaan bij andere objecten in het water, zoals golfbrekers en havenhoofden.

Hoe ver ligt een mui uit de kust?
Zandbanken liggen over het algemeen dicht bij de kust. Het getij heeft echter een groot effect op hoe ver de zandbanken, en dus de muien, uit de kust voor komen. Zo ligt een zandbank waar je met eb naar toe kunt lopen met hoog water al snel 50 tot 100 meter van de waterlijn. Volgens de reddingsbrigade is een mui gemiddeld 15 tot 30 meter breed en kan tot 100 meter de zee in stromen.

Hoe herken je een mui?
Een mui herkennen is niet altijd eenvoudig, zeker als je dit niet vaak doet. Als je oefent, zul je zien dat je steeds vaker muien voortijdig ontdekt. De reddingsbrigade legt het goed uit:
De eerste stap is om de zee op enige afstand van de vloedlijn te bekijken. Muien zijn makkelijker te herkennen als je hoger staat, bijvoorbeeld op het duin, de strandopgang of de boulevard. Let vervolgens op plekken waar de golven niet breken, dus vlakke plekken of ruimtes in de lijn van brekende golven. Of op plekken waar de golven in de branding afwijken van de rest van de branding. Let ook op schuim of  ‘stof’ in het water dat van het strand afdrijft. Soms heeft dit water ook een andere kleur. Elke mui is anders, en vaak moeilijk te herkennen door personen die hierin niet getraind zijn. Dat maakt muien gevaarlijk. Het risico van een mui hangt af van meerdere factoren, zoals de hoogte en kracht van de golven, het getij, natuurlijke en kunstmatige omstandigheden en de vaardigheden en ervaring van een zwemmer.

Wat te doen als je in een mui komt?
Kom je onverhoopt in een mui terecht? Blijf dan rustig, drijf op je rug met de mui mee en steek een arm op om de aandacht van de reddingsbrigade te trekken. Doordat het water van twee kanten de geul wordt ingeduwd stroomt het water in een mui veel sneller, tot 10 kilometer per uur! Daar valt niet tegenop te zwemmen, dus laat de mui je meenemen richting zee. Afhankelijk van hoe breed de zandbanken zijn, zul je na een tijdje voelen dat de stroming minder sterk wordt. Zwem dan evenwijdig aan de kust uit de mui en gebruik vervolgens de golven om weer naar het strand te komen.

De poster van de Reddingsbrigade laat deze stappen goed zien: