Op 13 november 2022 opende Museum Kranenburgh de tentoonstelling Waar de zee licht is. Aan de hand van stukken uit de eigen collectie en een aantal bijzondere bruiklenen verkent het museum zijn toekomst en ambities, onder meer waar het de museale collectie betreft.

Museum Kranenburgh vertelt met zijn collectie het verhaal van Bergen, een verhaal dat begint bij de pioniers van de Bergense School die met hun vernieuwingsdrang, engagement en liefde voor de plek de geest van kunstenaarsdorp Bergen hebben bepaald. Waar de zee licht is vraagt aandacht voor verschillende generaties kunstenaars: de kunstenaars van de Bergense School én jongere generaties die op hun eigen wijze blijk geven van een onderzoekende geest, maar ook van betrokkenheid bij de wereld. Aan de hand van twee thema’s, de mens en de natuur, worden de veranderingen in de houding en drive tot vernieuwing van de kunstenaars blootgelegd. Te zien zijn werken van onder meer Leo Gestel, Jan Sluijters, Charley Toorop, Jaap Mooy, Philip Akkerman, Claudy Jongstra en Awoiska van der Molen. De tentoonstelling is samengesteld door curator en hoofd Collecties Marianne van Gils en markeert haar afscheid van het museum.

Waar de zee licht is omvat een 60-tal werken uit de eigen collectie en van musea, galeries en particulieren. De tentoonstelling is te zien tot en met 10 april 2023 in de zalen op de begane grond van Kranenburghs nieuwbouwvleugel.

Experiment en verbondenheid

De Bergense pioniers aan het begin van de twintigste eeuw delen een visie op kunst, omarmen nieuwe ideeën en zienswijzen en experimenteren met de nieuwste kunststijlen en vormen. Vanaf 1915 maken zij eenzelfde ontwikkeling door: van het neo-impressionistische ‘licht-schilderen’ naar een eigen vorm van expressionisme. Dit verleent hun werk een grotere zeggingskracht en stelt de kunstenaars in staat het levensgevoel van de eigen, moderne tijd beter te verbeelden. Experiment, maar ook verbondenheid met de eigen tijd en de wereld kenmerkt eveneens de latere generaties kunstenaars in deze tentoonstelling.

Mens

Wanneer Leo Gestel in 1913 een vrouw in kubistische stijl schildert gaat het hem niet om een realistische of karaktervolle weergave van zijn model, maar vooral om het vormonderzoek: hoe ver kun je gaan in het ontleden van de menselijke figuur? Kunstenaars blijven de grenzen van het portret opzoeken. Philip Akkerman doet dat bijvoorbeeld door zich de beperking van het zelfportret op te leggen. Emo Verkerk rekt de beperking van het vlakke schildersdoek op door allerlei objecten in zijn schilderijen te integreren die zijn portretten een ontwapenend karakter verlenen.

Natuur

In de collectie van Museum Kranenburgh ligt het accent op werken met een zichtbare verbinding met de omgeving van Bergen. Veel van de door de kunstenaars van de Bergense School geschilderde onderwerpen zijn nog letterlijk terug de vinden, zoals Gestels Boerderij de Standvastigheid. Waar de schilders een eeuw geleden in een nieuw, expressief idioom vastlegden wat ze zagen, probeert een kunstenaar als Edgar Fernhout juist de beleving en de essentie van natuurlijke fenomenen als licht en kleur vast te leggen. Hedendaagse kunstenaars zoeken op hun beurt naar een nieuwe, betekenisvolle taal om uitdrukking te geven aan hun engagement en zorgen om onze leefwereld. Zo wil Claudy Jongstra de toeschouwer aanzetten tot nadenken over de wijze waarop we omgaan met de natuur, en gaat voor haar werk terug naar de oorsprong van wol, weven en kleuren.

Marianne van Gils

Met een persoonlijke touch stelde curator en hoofd Collecties Marianne van Gils deze tentoonstelling samen. Na 10 jaren werkzaam te zijn geweest bij Museum Kranenburgh met succesvolle tentoonstellingen als Wonder, Lucebert – Thuis in Bergen, De Bomen van Buisman en Zwart – Van houtskool tot highres neemt zij met deze tentoonstelling afscheid van het museum onder het motto: het verhaal van Bergen is nog lang niet af.

Kunstenaars

Philip Akkerman (NL, 1957) | Semâ Bekirović (NL, 1977)| Else Berg (PL, 1877-1942) | Eva Besnyö (HU, 1910- NL, 2003) | Koos Breukel (NL, 1962) | Sjoerd Buisman (NL, 1948) | Arnout Colnot (NL, 1887-1983) | Wim Diepeveen (NL, 1951) | Hannes van Es (NL, 1950- ES, 2002) | Henri Le Fauconnier (FR, 1881-1946) | Edgar Fernhout (NL, 1912-1974) | Dirk Filarski (NL, 1885-1964) | Leo Gestel (NL, 1881-1941) | Heringa/Van Kalsbeek (Liet Heringa, NL, 1966; Maarten van Kalsbeek, NL, 1962)| Peter Huijzer (NL, 1950-2013) | Henk van den Idsert(NL, 1921-1993) | Folkert de Jong(NL, 1972) | ClaudyJongstra (NL, 1963) | Henri ten Holt (NL, 1884-1968)| Harrie Kuyten (NL, 1883-1952) | Lucebert (NL, 1924-1994) | Jaap Min (NL, 1914-1987) | Awoiska van der Molen(NL, 1972) | Jaap Mooy (NL, 1915-1987) | Ronald Ophuis(NL, 1986) | Willem Rädecker (NL, 1883-1971) | DianaScherer (DE, 1971) | Greet Sluijters-van Cooten (NL,1885-1967) | Jan Sluijters (NL, 1881-1957) | Gustavede Smet (BE, 1877-1943) | Tinkebell (NL, 1979)| Charley Toorop (NL, 1891-1955) | Emo Verkerk (NL, 1955)| herman de vries (NL, 1931) | Jaap Weyand (NL, 1886-1960)

Beeldbijschriften: Jan Sluijters, Portret van Marie Boendermaker, 1914. Olieverf op doek. Collectie Museum Kranenburgh. Foto Michel Claus

Klik hier voor meer informatie.