Lezers met een mening: Gerard Kohler
Ondoordacht, onverwacht, ongewenst...
Gepubliceerd: 21 oktober 2022
Jaarlijks stelt de provincie ongeveer 150 miljoen beschikbaar voor beschermen en beheren van de groenstructuur in onze provincie. Het overgrote deel daarvan gaat naar het Natuur Netwerk Nederland en Natura2000. Bij elkaar ruim 50.000 te beheren hectare.
Voor elk beheertype zijn tarieven vastgesteld. Zo ontvangt een beheerder van houtwallen bijna 5000 euro per hectare per jaar, die van voedselarm trilveen ruim 3000 euro per jaar en die van schraal grasland 2600 per jaar. Voor duinbos ontvangt een beheerder 124 euro per jaar. Als het productiebos is 50 euro meer.
Voor Open Duin is het tarief 368 euro per jaar. Maar voor een vochtige duinvallei bijna 5x zoveel. Ruim 1600 euro. Een cynicus zou op de talloze recent uitgegraven ‘duinmeertjes’ kunnen wijzen. Temeer omdat voor het uitgraven van zo’n meertje een flinke subsidie uit weer een ander potje beschikbaar is. In dat potje zit nog weer 30 miljoen per jaar.
Uit dat potje gaat de komende jaren bijna 10% naar het “Aanvalsplan Grutto”. Daarvoor worden in onze provincie 2 gebiedjes ingericht voor de gewenste 25 in plaats van 10 broedparen. Iedereen kan op z’n klompen aanvoelen dat dit niet gaat lukken. Niet in de laatste plaats omdat de jacht in het gruttozomerverblijf Afrika op onze nationale vogel verhevigd is. Ze vreten daar de rijstaanplant op en worden door de boeren gehaat en intensief bejaagd. Een goedbelegde boterham van belanghebbenden bij het omvormen en beheren van lokale natuur gaat soms zomaar ten koste van een karig belegde boterham elders. Daarbij is door experts de grutto al min of meer opgegeven. En er loopt nog een eerder ‘aanvalsplan weidevogels’ dat tot nu toe weinig resultaten laat zien.
In Nederland zijn talloze ingenieursbureaus, adviesbureaus en loonbedrijven betrokken bij het natuurbeheer. Geliefd bij de meesten van hen is het Waddenfonds dat als een grabbelton te boek staat. Maar er zijn dus heel wat meer van die fondsen en budgetten. Gesteund door allerlei andere ‘aanvalsplannen’, waarvan het Brusselse Natura2000 wel bij iedereen bekend is, worden jaarlijks nieuwe plannen gesmeed om uit geschiedenisboeken geputte, gewenste, op de tekentafel ontworpen natuur te vormen. Liefst natuur van eeuwen geleden die al jaren niet meer bestaat. Voorbij wordt gegaan aan demografische, infrastructurele (Schiphol) en industriële (Tata) invloeden. En dat de natuur zijn eigen plan trekt.
We kennen allen het voorbeeld van de Kerf. Doel hier een Texelse slufter aan te leggen. De kerf is dichtgewaaid. Evenals de recentere sleuven in Zuid-Kennemerland. Daar is men zelfs verbaasd over de snelheid waarmee zich dat dichtwaaien voltrekt. In de Putten werden dwergganseieren uit Noorwegen gehaald en in nesten van grauwe ganzen gelegd. Daarna werd de Putten N2000 gebied. De dwergganzen hebben zich elders gevestigd. Ze zijn vervangen door de aalscholvers, die op hun beurt samen met de lepelaars, die er al meer dan 100 jaar verbleven, door ganzen uit het Zwanenwater zijn verdreven. Een nieuw project is om de inmiddels ernstig vervuilde meertjes (een gans poept om de drie minuten) in het Zwanenwater te lijf te gaan. Een paar weken geleden hebben we kunnen lezen dat de exotische koeien en paardjes in onze duinen geheel niks toevoegen aan de verschralings- en verstuivingsplannen. Sterker, ze blijken zelfs contraproductief.
De zestien hectare bos in het NHD bij Bergen aan Zee die gekapt moet worden, zal niet leiden tot wensnatuur. Wel wordt het mooiste wandelpad in het NHD geslachtofferd. Wat er voor terug gaat keren, kunnen we honderd meter verder aanschouwen. Een kunstmatig met Europese subsidie aangelegd wandelend duin. Het is mooi, maar doods en er groeit en leeft niks. Wel wat helm. En vogelkers. Die gaan de slag winnen en nog dit decennium het gewenste wandelende duin een halt toeroepen.
Pleit ik er nu voor om helemaal niets te doen? Integendeel. Onze mooie duinen worden overgenomen door exoten. De vogelkers, de nijlganzen, de rivierkreeften en nog veel anderen. Pak die aan. Doe wat nuttigs. Bestrijd die vogelkers niet met Glyfosaat, maar met terreurbegrazing door geiten en zorg ervoor dat konijnen hun eeuwenoude rol weer op zich kunnen nemen. Geen gewichtig plan, niet flitsend en je hebt er geen zware machines voor nodig en er komt geen dik belegde boterham voor terug. Maar het werkt bewezen. En het houdt ons geliefde duingebied beter in stand dan de zaagmachine.
Klik op één van de afbeeldingen voor een vergroting.