Haakjes
Column: Peter van Vleuten
Gepubliceerd: 4 november 2022
Ik had deze week iets te vieren. Een dag na de zonovergoten Kunst10daagse ontving ik een uitgavecontract voor een heus boek. En ik voelde me opeens een beetje ook een Bergense kunstenaar. Want zeg nou zelf, een boek schrijven – dan hoor je toch bij de literaire inner circle van échte cultuurdragers.
Nou moet ik er meteen eerlijk bij zeggen dat het boek dat ik mag gaan schrijven zich niet zal kunnen meten met Indische duinen van Van Dis. Het wordt ook geen De Eetclub à la Saskia Noort. En helemaal geen dichtbundel als Winter aan Zee van Adriaan Roland Holst. Geen paniek dus, Bergense literatoren en auteurs.
Ik ben gevraagd om een boek te schrijven over schrijven. Liedjes schrijven, om precies te zijn. Wat ik dan toch ook weer schaar onder kunst, of in ieder geval een zeer edel ambacht. En dat is ook weer niet niks.
Eén vraag die ik krijg als we het over songwriting hebben, is hoe je bepaalt wat songwriting nou eigenlijk is en hoe lang dat al bestaat. Of er verschil is tussen hoe populaire liedjes vroeger werden geschreven en nu. Mijn antwoord is dan: nee, er is geen verschil. Sterker nog, hoe ver wil je teruggaan?
De essentie van een hit, van een liedje dat blijft hangen, is al eeuwen oud. Tegenwoordig hebben ze het over een ‘hook’, als ze datgene bedoelen dat zich het oor van de luisteraar binnen wurmt om er niet meer uit te gaan. Nou, daar wist ook Mozart al alles van. De eerste maten van Eine Kleine Nachtmusik herkent vrijwel iedereen direct. Of de ‘tada-ta-taa’ van Beethovens Vijfde.
Allemaal ‘hooks’. Wolfgang Amadeus en Ludwig Von wisten donders goed wat ze deden. Hun technieken worden nog steeds gebruikt. En ze werken ook nog altijd.
Hooks zijn namelijk overal. En ze hebben een onverslijtbaar effect omdat we in wezen allemaal nog net zulke mensen zijn als honderden en duizenden jaren geleden. Een ‘catchy’ deuntje, woord of zin zet zich vast in het geheugen en wordt onlosmakelijk deel van je aandacht en je geheugen. Weet u bijvoorbeeld wat ‘De huiskamer van Bergen’ is? Of wie de ‘Prins de dichters’? En waarom de zin ‘Bergen, dit dorp is niet gebouwd voor snelverkeer’ na jaren afwezigheid weer de entree van het dorp siert?
Gewoon, omdat het lekker aanhaakt. In de reclame, de politiek, de muziek en nog veel meer krijgen we de hele dag haakjes om en in onze oren. U ziet: hits zijn overal. Daar ga ik dus over schrijven. En dat maakt mij dan auteur.
En nu maar hopen dat ik ooit in de Eerste Bergensche Boekhandel mag voorlezen uit eigen werk. Want dan hoor ik er natuurlijk pas echt bij.
Peter van Vleuten, Bergense schrijver