De sterfdag van mijn onbevangen jeugd…
Column: Rob van de Pas
Gepubliceerd: 31 maart 2023
Afgelopen maandag 27 maart overleed mijn Haagse ‘dorpsgenoot’ Wim de Bie. Wim en ik zijn Hagenezen en je bent een Hagenees als je in de Hofstad het eerste levenslicht hebt gezien. Wim en ik schelen twintig jaar en hoewel hij drie straten verder woonde dan mijn grootmoeder hebben we elkaar nooit ontmoet. Althans, hij mij niet, maar ik hem wel. Het zal in 1974 zijn geweest dat Wim de Bie en Kees van Kooten zich via de kleurentelevisie van mijn ouders aan mij voorstelden. Ik was vijftien toen de heren Van Kooten & De Bie, later Koot & Bie, in beeld en geluid op zondagavond de huiskamer binnen denderden als exponenten van het vrije denken, vrije seks, taalverruiming en vernieuwing, tv-satire en grensverleggend gedrag.
PSP-poster
De boomers van nú waren toen de creatieve kwartiermakers van onze progressief-liberale en joods-christelijke samenleving. Al in 1971 hadden de jongens en meisjes van de PSP, nu GroenLinks, het lef om een volledig naakte vrouw met mooie borsten en een stevig begroeide venusheuvel, samen met een koe, op de verkiezingsposters te zetten. Dat ‘men’ er wat van vond, is evident. Vooral in gereformeerde kring en in het buitenland was die poster ‘talk of the town’ en de ontwerper ervan werd bedreigd en kreeg zelfs stenen door de ramen. De onverdraagzame woke wappies hadden blijkbaar al hun eigen militante voorlopers. Maar Robbie had, als politiek geïnteresseerde jongeling, in ieder geval een functioneel naakte vrouw op zijn slaapkamermuur hangen. De andere verzameling schaars geklede dames lag keurig in plakkerige boekjes verzameld onder zijn matras.
De Tegenpartij
Ruim dertig jaar hebben Wim de Bie en Kees van Kooten met hun aanpak en creativiteit onze kijk op de samenleving verrijkt. Het Simplistisch Verbond, Keek op Week en later Krasse Knarren werden onze zondagse reflectie om daar maandag in de bedrijfskantine of op school over te praten. De Vrije Jongens Tedje van Es en F. Jacobse waren misschien wel de meest herkenbare types van ons volk. Met een vooruitziende blik waren zij ongewild de bakermat van het opkomend, rechts-populisme in Nederland. De bekende slogans van hun Tegenpartij waren ‘Geen gezeik, iedereen rijk’ en ‘Samen voor ons eigen’. Jacobse noemde de beweging een ‘Partij voor alle Nederlanders die niet meer tegen Nederland kenne’.
Blankstad
Een hilarische herindeling van Nederland naar Zuid-Afrikaans model, met nieuwe thuislanden voor de aanstaande Nederlanders was net zo pijnlijk als treffend. In hun programma Rug Op ’81 werd gewag gemaakt van nieuwe provincies met de namen als Grieksel, Tunesingen, Turkenburg en de Randstad als Blankstad, alleen toegankelijk met een pasje. ‘De nieuwe multo-radicale samenleving waar buitenlanders binnenlanders zoude motten worde’.
Uiteindelijk gingen Jacobse & Van Es en hun Tegenpartij aan het eigen succes ten onder omdat ultra-rechtse en ook ontevreden Nederlanders zich volledig begonnen te associëren met de Haagse Vrije Jongens. Hoe herkenbaar in het huidige politieke klimaat.
Wokisme
Zo ruimdenkend, grensverleggend en verdraagzaam de jaren zeventig, tachitg en negentig waren, zo beangstigend is de morele en puriteinse machtsgreep van de orthodoxe wokisten nu. Narrow minded freaks, die in mijn beleving vanuit een gecultiveerde frustratie van de eigen overspannen verwachtingen mij een verplichting opdringen.
Met als tragisch dieptepunt de woke kruistocht van zo’n Amerikaanse curlingmoeder die een schooldirecteur tot ontslag dwong omdat ze tijden de les Renaissancekunst haar oogappeltje een beeltenis van Michelangelo’s naakte ‘David’ had laten zien. Een prachtig marmeren beeld met een zichtbaar slap piemeltje van vier centimeter. Net zo lang of kort als dat van haar zoontje als hij zijn handjes netjes boven de dekens houdt. Wim de Bie draait zich inmiddels om in zijn graf en mijn onbevangen jeugd ligt er naast.
Robbie