Intimiteit, ongekunsteldheid en karakter, ze laten zich zelden beter ‘vangen’ dan door de kunstenaar die zijn eigen familie portretteert. De collectie van Museum Kranenburgh telt een groot aantal portretten die getuigen van genegenheid en vertrouwdheid tussen de maker en zijn ouder, zuster, broer of kind. In tentoonstelling Muze en model staat de familieband tussen schilder en model centraal: hoe warm, bijzonder of vanzelfsprekend is deze?

Muze en model is te zien in de eerste zaal van het museum van 1 oktober 2023 t/m 10 maart 2024 en heeft naast werken uit de collectie van Museum Kranenburgh een aantal bijzondere bruiklenen uit de collectie van de erven van kunstenaar Jac J. Koeman.

Begin vorig eeuw komen de eerste kunstenaar-pioniers naar Bergen, aangetrokken door de omgeving van zee, duin en bos en de talloze mogelijkheden om hier een tijdlang te experimenteren, om buiten in de natuur te schilderen en om inspiratie en vriendschap bij elkaar te vinden. De meesten blijven hier, vormen gezinnen en bouwen hechte vriendschappen en relaties op met vakgenoten en verwante geesten. Eenmaal gesetteld in het dorp ontwikkelen ze een eigen artistieke signatuur – de Bergense School – en leggen ze de basis voor wat het DNA van kunstenaarsdorp Bergen genoemd kan worden: de magie van deze plek onder het zeelicht die schoonheid, creatieve vrijheid en avontuur belooft, de aantrekkingskracht van een inspirerende kunstzinnige gemeenschap en de vruchtbare bodem voor het ontstaan van dicht vertakte relatienetwerken. Met het kunstenaarsgezin als belangrijk element.

De keuze om familieleden te vereeuwigen wordt de kunstenaars niet uitsluitend ingegeven door warme gevoelens van verbinding. Ook meer pragmatische overwegingen spelen een rol: de ‘modellen’ zijn dagelijks voorhanden, hun gezichten en poses vertrouwd tot in het detail, en ze vragen zelden een wederdienst of vergoeding. Ze ‘zijn’ gewoon en berusten in hun rol. Dat levert prachtige, intieme beelden op van breiende oude moeders, plichtmatig poserende pubermeiden en onbevangen kinderen.

Kunstenaars

Arnout Colnot (1887-1983) | Leo Gestel (1881-1941) | Henri ten Holt (1884-1968) | Toon Kelder (1884-1973) | Jac J. Koeman (1889-1978) | Gé Meertens (1909-1990) | Charley Toorop (1891-1955)| Matthieu Wiegman (1886-1971) | Piet Wiegman (1885-1963) | Jaap Weyand (1886-1960)

foto: Matthieu Wiegman, Mijn dochters, 1928, olieverf op doek, collectie Museum Kranenburgh, Bergen