Aandoenlijk?
Column: Peter van Vleuten
Gepubliceerd: 6 oktober 2023
Ik heb in m’n leven zelden een rechtbank van binnen gezien. Nooit een verlopen verkeersboete gehad, een belastingdingetje of burenconflict. In ieder geval nooit ernstig genoeg om ermee in een beklaagdenbankje te komen. Het was dan ook gedeeltelijk uit nieuwsgierigheid dat ik me afgelopen week meldde bij het gerechtsgebouw in Alkmaar. Ik wilde stiekem ook weleens weten hoe dat allemaal in z’n werk gaat, daar tussen de toga’s en tribunes.
De belangrijkste reden was wel dat ik er graag getuige van was hoe de slepende zaak tussen Schrama BV enerzijds en Tav BV en Steef van Leeuwen anderzijds verliep. (Korte recap voor wie al een tijdje onder een steen leeft: Bergens 60 jaar oude muziek- en podiumcafé Taverne dreigt te moeten verdwijnen omdat pandeigenaar Schrama het huurcontract met uitbater Steef niet wil verlengen. Schrama heeft het pand volgens eigen zeggen nodig uit ‘dringend eigen belang’. Althans, daarvan moest de eigenaar de rechter deze middag overtuigen. Taverne moest het tegendeel hard maken: namelijk dat er geen goede grond is om het contract niet te verlengen en dat duizenden liefhebbers uit Bergen en omstreken dat net zo zien.)
Ik zal u niet vermoeien met alle details, want u snapt in feite wel hoe dat gaat: de twee partijen zijn aanwezig en worden bijgestaan door een advocaat. Beide kanten doen hun verhaal en de rechter achter de lange tafel moet uit de verschillende betogen zien te destilleren welke van de twee elkaar tegensprekende waarheden het dichtst bij de objectieve werkelijkheid ligt. En daar dan een oordeel over vellen.
Vak S en vak T
Op de publieke tribune bleek vak T(averne) goed vertegenwoordigd met belangstellenden van vele leeftijden en in allerlei hoedanigheden: medewerkers, muzikanten, branchegenoten en politici. Vak S(chrama) was eh… leeg. Dat zegt overigens, behalve over sympathie en support, natuurlijk niks. Ik had me sowieso voorgenomen om te proberen zo objectief mogelijk naar beide partijen te luisteren. Want hoewel mijn hart in de eerste plaats ligt bij het voortbestaan van de Taverne as we know it, wilde ik ook zien hoeveel grond er was voor andere inzichten. Het ging hier immers in basis om een zakelijk geschil.
Schrama vond dit, Tav zei dat. De advocaten hielden pleidooien en de pandjesbaas en de kroegbaas mochten daar het hunne aan toevoegen. Schrama’s advocaat deed z’n best om de Taverne af te schilderen als een noodlijdend niche-bedrijfje dat niet meer in deze tijd past, Taverne’s pleiter bestreed dat met degelijke onderbouwing, en zoomde in op enkele technische fouten bij het officieel opzeggen van het contract.
Petitie
De rechter had aan het begin al aangegeven dat zij zou moeten oordelen in een zakelijk geschil waarbij argumenten van algemeen belang niet aan de orde waren. Desondanks stelde zij op een gegeven moment rechtstreeks aan representant Bart Schrama de vraag hoe hij aankeek tegen de bijna 7000 adhesiebetuigingen die de Taverne via een petitie had ontvangen: supporters, liefhebbers, muzikanten, gasten van alle leeftijden. Mensen die hun stem hadden laten horen voor het behoud van de Tav.
Schrama mompelde iets over dat hij ‘al die dingen wel had gelezen enzo’. Maar de rechter vroeg voor de duidelijkheid even door: hoe dénkt u daarover? “Ach”, antwoordde de pandjesbaas, “Ik vind het wel aandoenlijk.”
Achgossie-moment
Vanaf dat moment verloor ik mijn serieus geprobeerde objectieve oor. Ho, wát? Aandóenlijk? Nee, mijnheer Schrama, galmde het in mijn hoofd. ‘Aandoenlijk’ is een nestje pasgeboren kittens die hun oogjes net opendoen. Aandoenlijk is een meisje van vier dat geconcentreerd bijtend op haar onderlip in een mini-tutuutje door haar eerste balletvoorstelling struikelt. Het is het voetballertje dat zijn/haar allereerste goal zet en groots als Messi naar de zijlijn holt; of het hoogbejaarde echtpaar op een nazomerbankje dat elkaars hand pakt. ‘Aandoenlijk’ is een achgossie-moment waar je hart even van smelt en waarbij je misschien zelfs een oprecht traantje wegpinkt van vertederde ontroering. Gelukkig hoef je er niks mee.
Maar 7000 mensen die vanuit hun hart en ziel laten weten dat ze het een gotspe zouden vinden en een groot verlies voor hun dorp als een gezond en uniek muziekcafé met een legendarisch 60-jarig verleden moet verdwijnen? Dat noemen we niet aandoenlijk. Zoiets bagatelliseer je niet, daar doe je niet schamper over.
Strategie
Tenzij het je gewoon geen ene reet interesseert. En je er rond voor uit wilt komen dat het gaat om poen. Kan ook. Maar noem het dan gewoon ‘pech gehad’, of ‘interesseert mij wat’. Maar niet: aandoenlijk. Opeens werd me de strategie van vak S duidelijk: kleineren, wegzetten, jezelf superieur maken. Dat was het moment waarop ik afhaakte.
Kortom: leerzaam, zo’n middagje rechtbank. Geeft veel duidelijkheid. Wordt vervolgd.
Deel
